Chmod Nedir?
CHMOD Nedir?
CHMOD Nasıl Kullanılır?
CHMOD Nasıl Ayarlanır?
CHMOD Komutu ve Kullanımı
gibi soruların cevaplarını aşağıda örneklerle vereceğiz.
CHMod; kelimesinin İngilizce anlamı "Change Mod", Türkçe karşılığı da "Durum Değiştirme" olarak söylenebilir.
Türkçeye çevrildiklerinde kelime karşılıkları ve yaptıkları işler bakımından CHMOD'un tam olarak Türkçe anlamı "Dosya Yetkisi Değiştirme"dir.
Bu Linux/Unix altyapılı sunucu sistemlerinde olan bir seçenektir ve belirlediğimiz dosyaların erişim izinlerini değiştirmemize imkan verir.
Linux sistemlerde kullanıcıların dosyalara erişim haklarını belirlemek için “CHMOD” komutu kullanılır.
Linux Sunucu Yazılımlarında 3 Kullanıcı Türü Bulunmaktadır.
u - user (dosya veya dizin sahibi, yaratıcısı)
g - group (dosya veya dizinin ait olduğu grup)
o - other (diğerleri, user ve group haricindekiler)
a - all (ugo- user, group, other) (hepsi, herkes dosya ve dizinlere erişebilir.)
CHMOD izinleri ( Chmod Permissions )
CHMOD erişim izinleri her zaman RWX şeklinde sıralanmaktadır.
r – Okuma izni (Read permission)
w – Yazma izni (Write permission)
x – Çalıştırma izni (Execute permission)
SIK KULLANILAN CHMOD DEĞERLERİ :
Genelde; Klasörler 755 , Dosyalar 644 CHMOD izinli olarak, sunucu yazılımınız (DirectAdmin, cPanel, Plesk) tarafından otomatik ayarlanarak kurulu halde gelir.
CHMOD 644 Ayarı Yalnızca Okunabilir dosyalar/klasörler için kullanılır.
CHMOD 755 Ayarı Okunabilir ve Çalıştırılabilir dosyalar/klasörler için kullanılır.
Unix/Linux Sistemlerde kullanıcı komut panelinden "chmod 644 database.php" gibi basit bir komutla istenilen dosyanın yetkileri değiştirilebilir.
KİŞİSEL TAVSİYELER ve UYARILAR :
CHMOD kullanırken dikkatli olmak gerekir. İzin verdiğimiz klasör veya dosyanın ne işlem yaptığını bilmemiz gerekiyor. İçinde veri tabanı erişimi veya başka sayfalara veri yazma kodları olan bir dosya yada klasöre bu izni verirsek dışarıdan herhangi birisi bu kodları çalıştırıp sitenizin bazı yetkilerini ele geçirebilecektir. Hazır yazılımlarda bu işlemler çok önemlidir. Vereceğiniz yanlış izin sitenizin kötüye kullanılmasına sebep olur.
Örneğin : Wordpress, Joomla, SMF Forum gibi hazır web sitesi scripti veya forumlarda yapılan büyük hatalardan birisi tüm dosyalara CHMOD 777 izni vermektir.
Bu izin kötü niyetli kişiler tarafından mutlaka siteye zarar verilmesi yönünde kullanılmasına sebep olacaktır.
Sadece scripti yazanların belirlediği klasör ve dosyalara belirtilen chmod izinlerini vermek gerekir.
CHMOD AYARLAMA EKRANI ÖRNEĞİ
CHMOD Ayarı yaparken kullanabileceğiniz en kolay yöntem olarak size FileZilla FTP Programını önerebilirim. Aşağıdaki resimde FileZilla FTP Programı ile CHMOD Ayarı yapma işlemi gösterilmektedir.
